Conifeer Versteend hout, van boom tot fossiel
Hout zo hard als steen, het lijkt een paradox. Toch bestaat versteend hout. Hele bossen zijn in versteende vorm gevonden in diverse streken over de hele wereld. Een bijzonder fenomeen van de natuur, waarbij natuurlijk zacht hout verhardt tot een stenen fossiel.
Bomen kunnen op een aantal manier verstenen.
De bomen kunnen bedolven raken onder afzettingen van ondoordringbaar materiaal zoals rivierslib of klei, bijvoorbeeld bij hevige overstromingen. Ook kunnen bij een aardbeving in één keer grote hoeveelheden grond de bomen afdekken. Wanneer het hout ingesloten ligt, zonder zuurstof, kunnen parasieten, schimmels en rottingsbacteriën niet overleven en dus hun gewone werk niet doen. Het hout blijft intact, maar droogt volledig uit en verhardt.
De bomen kunnen ook bedolven raken onder dikke lagen vulkanische as bij vulkaanuitbarstingen. Opnieuw is er geen plaats voor de gebruikelijke houtschimmels of bacteriën in de zuurstofloze omgeving. Het hout is meestal direct dichtgeschroeid door de hete as en blijft verder intact.
Kleuren van versteend hout
Over het algemeen ziet versteend hout er grijs en rotsachtig uit. Het meeste versteende hout bestaat namelijk uit siliciumoxide, een kristallijne stof die ruim aanwezig is in zand en modder. Siliciumoxide is licht van kleur, meestal wit of grijs en soms zelfs doorzichtig. Doordat het als een dun laagje kristal neerslaat in alle nerven en poriën van het hout kleurt het de boom meestal grijs.
Bij sommige versteningsprocessen weet grond- of regenwater tot (de buitenkant van) het hout door te dringen. In het doorsijpelende water worden vaak andere mineralen vanuit de bovenlaag aangevoerd. Deze mineralen kunnen door oxidatie (roest) een breed spectrum aan kleuren tentoonspreiden.
Hoe lang duurt het voordat het hout is versteend?
De tijdsduur van verstening is erg afhankelijk van de plaatselijke omstandigheden. Afhankelijk van temperatuur, druk, vochtigheid en zuurgraad van de bedekkende lagen kan het tussen de 100 en 100.000 jaar duren voor verstening een feit is. Eenmaal versteend is het hout net zo hard als kwarts.
